Türkiye'de Yaşanan Kadına Şiddete Bakış

Azra Peker

İçinde bulunduğumuz çağda birçok kadın ataerkillik, cinsiyetçilik ve ekonomik eşitsizlik gibi sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Dünya Sağlık Örgütü; kadına yönelik şiddetin kadın haklarını ihlal eden, kadınların topluma katılımlarını sınırlayan, sağlıklarına zarar veren bir davranış biçimi olduğunu belirtirken sistematik olarak incelendiğinde kadına yönelik şiddetin kadınların yaklaşık üçte birini etkileyen küresel bir halk sağlığı sorunu olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, "Türkiye'de 2020 yılında kadınların karşılaştığı en büyük zorluk nedir?" diye sorulduğunda alınan sonuç %66 oranı ile "şiddet" olmuştur. Bu makale, kadına yönelik farklı şiddet türlerinin nedenlerini ve sonuçlarının yanında şiddet karşısında uygulanabilecek çözümleri araştırmaktadır.

İlk olarak, kadınların sahip oldukları eğitim seviyesini arttırmak maruz kalınan fiziksel veya cinsel şiddet yüzdesini azaltır. Buna göre incelendiğinde eğitim seviyesi ortaokul düzeyinden düşük olan kadınların %56’sı fiziksel veya cinsel şiddetle karşı karşıya kalırken bu sayı lise seviyesinde veya üzerinde eğitim alan kadınlarda %27’ye inmektedir. Her ne kadar yüksek seviyede eğitime sahip olmak kadınları belli bir oranda şiddetten korumada etkili görünse de yüksek seviyede eğitim almış kadın grubundaki bireylerin onda üçü şiddet görmektedir. Buna göre, yaşam standartlarındaki artış, kadınların şiddete daha az maruz kaldığı anlamına gelirken refah düzeyi yüksek olan kadınların şiddetten tamamen korunduğu anlamını teşkil

etmez. Fiziksel şiddetin kadınlar üzerindeki etkileri ise oldukça geniştir. Yapılan çalışmalar göstermektedir ki herhangi bir şiddet türüne maruz kalan kadınlar kendilerini değersiz hissetmeye, öz saygılarını yitirmeye ve korkmaya başlarlar. Bu sorun için en etkili çözüm, kadınların eğitim seviyesini artıracak her türlü uygulamaya karşı açık olmaktır. Özellikle kırsal kesimde yaşayan kadın grubunun gerekli eğitimi alması ve sahip oldukları haklar hakkında bilgilendirilmesi onları şiddetten olabildiğince korumaya yönelik olacaktır.

Türkiye'de görülen bir diğer şiddet sorunu da kadınların yaşadığı ekonomik şiddettir. Kadınların iş dünyasında karşılaştıkları zorlukları ortaya koyan çalışmada, ankete katılan 3092 kadının yüzde 46'sı daha önce hiç çalışmadığını söyledi. Bunun yanında çalışmayı bırakan kadınların yüzde 44'ü ailelerinin çalışmalarına engel olduğunu veya çalışmalarının aileleri tarafından desteklenmediğini söylerken yüzde 13'ü işten çıkarmalar veya iş yeri tarafından gerekli çalışma olanakların sağlanamaması nedeniyle işten ayrılmak zorunda kaldığını belirtti.